مهندسی ساخت و تولید (به انگلیسی: Manufacturing engineering)، بنا به تعریف انجمن مهندسی ساخت و تولید ایران، «رشتهای از مهندسی است که به تحصیلات و تجاربی نیازمند است تا رویههای مهندسی را در پروسههای تولید (قالبسازی ، جوشکاری، ماشین کاری، تعمیرات و نگهداری و غیره) در همهٔ زمینهها آموخته، به کار برده و کنترل کند. این به توان برنامهریزی در فرایندهای تولید نیازمند است تا دربارهٔ ابزارها، روندها و ماشینآلات و تجهیزات تحقیق کند و آنها را بهبود بخشد و امکانات و سیستمها را برای تولید فراوردههای با کیفیت و هزینه بهینه یکی کند.» یکی دیگر از ظرفیتهای این رشته در این است که مقرون به صرفه بودن پروژها را نیز مورد ارزیابی قرار میدهد.
مهندسان ساخت و تولید سنسورهای به کار رفته در کیسهٔ هوای خودروها، نوک چاپ در چاپگر، و کلید اپتیک در تلفن همراه را میسازند. آنها همچنین در زمینهٔ تولید موتورهای جت کوچک، پمپهای آب آتشنشانی تلسکوپهای پیشرفته، سمعکهای درون گوشی، ریزپردازندهها، و نیز تولید سبز مشغول به فعالیتند. دانشآموختگان این رشته یادمیگیرند چگونه از طریق میکروماشین کاری بر روی نوک یک سوزن بنویسند، رباتی را کنترل کنند، به کمک رایانه مدلهای سه بعدی پیچیده بسازند و یک طرح را به یک ماشین پرسرعت انتقال دهند تا آن را بسازد.مهندسی ساخت و تولید (مهم ترین و سخت ترین و با کاربردترین)گرایش مهندسی مکانیک میباشد و دروس و عملیات آن بی نهایت سخت تر از مکانیک عمومی میباشد ،نام دیگر مهندسی ساخت و تولید ،مهندسی مکانیک تخصصی میباشد،یکی از دانشگاه هایی که در عرصه ی کارشناسی تا دکتری ارائه ی کامل این رشته را می دهد دانشگاه سمنان می باشد که یک دانشگاه سیاسی و با مقام بالاست و دیگر دانشگاه های تهران و دیگر شهرها نیز موجود میباشد،
اهمیت
تمامی فراوردهها از هواپیما و خودرو تا رایانه و اسباب بازی باید تولید شوند. مهندسی ساخت و تولید دانش و هنر ساختن فراوردههای با کیفیت با هزینهٔ منطقی است. ساخت و تولید شامل اجزایی از مهندسی مکانیک، مهندسی برق، مهندسی مواد و مهندسی صنایع است. در بین رشتههای مکانیک جامعترین رشته بوده و تمامی بخشهای اصلی ساخت و تولید روندهای تولید، برنامهریزی، کنترل کیفیت، طراحی ابزار، رباتیک، طراحی به کمک کامپیوتر و تولید به کمک کامپیوتر را شامل میشود.
- یک مهندس ساخت وتولید قادر است از دانش خود در ریاضیات، علوم پایه و علوم مهندسی برای حل مسائل مهندسی ساخت وتولید به خوبی استفاده کند.
- یک مهندس ساخت و تولید قادر است آزمایشهای مورد نظر خود را طراحی کند و نتایج آن را به خوبی تشریح کند.
- قادر است وسیلهها، سیستمها یا روندهایی را طراحی کند که مشخصات داده شده را ارضا کند.
- قادر است با کامپیوتر و نرمافزارهای مربوطه برای طراحی، تحلیل و جمعآوری اطلاعات به خوبی کار کند.
- قادر است با رسانههای نوشتاری، گفتاری یا تصویری، ایدههای خود را به خوبی به دیگران انتقال دهد.
- قادر است برای تحلیل یک مسئلهٔ مهندسی به عنوان عضوی از گروه به خوبی فعالیت نماید.
- قادر است مسولیت حرفهای یک مهندس و این که چگونه مسائل مهندسی بر ایمنی، اقتصاد، اخلاق، سیاست، جامعه و مسائل فرهنگی تأثیر میگذارد، را درک کند.
- درک میکند که همواره باید به دنبال دانش باشد تا اطلاعات خود را به روز نگه دارد.